1982. Το Μ16Α1Ε1 ταξινομείται από το Υπυργείο Εθν. Άμυνας των ΗΠΑ ως “US Rifle, 5.56mm, M16A2”.
1983. Το Σώμα Πεζοναυτών των ΗΠΑ αρχίζει να χρησιμοποιεί το τυφέκιο Μ16Α2.
1985. Ο Στρατός των ΗΠΑ άρχισε επίσημα να χρησιμοποιεί το Μ16Α2 στο Πεζικό.
1988. Η εταιρεία FN Manufacturing Co, μια θυγατρική της FN Herstal (Βέλγιο) στις ΗΠΑ, γίνεται ο βασικός ανάδοχος του έργου παραγωγής των τυφεκίων Μ16Α2. Η Colt συνεχίζει την ανάπτυξη και κατασκευή του AR-15/Μ16 μόνο για τις αγορές πολιτών και δυνάμεων ασφαλείας.
1994. Παρουσιάζονται οι τελευταίες παραλλαγές της σειράς Μ16. Αυτές περιλαμβάνουν τα τυφέκια Μ16Α3 και Μ16Α4, με επίπεδο πάνω μέρος κορμού, με ράγα (βάση) τύπου Picatinny στη θέση της ενσωματωμένης χειρολαβής μεταφοράς. Η ράγα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την προσαρμογή αφαιρούμενης χειρολαβής μεταφοράς με σιδερένιο κλισιοσκόπιο, ή για διάφορες διόπτρες (νυκτός υπερύθρων, οπτικές κτλ.). Κατά τα άλλα, το Μ16Α4 είναι παρόμοιο με το Μ16Α2, ενώ το Μ16Α3 έχει δυνατότητα πλήρως αυτόματης βολής, αντί της ριπής τριών βολών. Δυο καινούριες παραλλαγές είναι οι καραμπίνες Μ4 και Μ4Α1.
Το Μ16 χρησιμοποιείται ακόμη από τις Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ ως τυφέκιο γενικής χρήσης. Χρησιμοποιείται ακόνη ευρέως από τις Δυνάμεις Ασφαλείας, είτε με τη στρατιωτική του μορφή (π.χ. η Αστυνομία του Λος Άντζελες είχε μερικά Μ16 που είχαν αποσυρθεί από στρατιωτική χρήση), είτε με την αποκλειστικά ημιαυτόματη παραλλαγή του. Τα τυφέκια τύπου AR-15 κατασκευάζονται στις ΗΠΑ από αρκετές μεγάλες εταιρείες, όπως είναι οι Armalite, Bushmaster, Colt, FN Manufacturing, Hesse, Les Baer, Olympic, Wilson Combat και από πολλές μικρότερες εταιρείες, αρκετές από τις οποίες συναρμολογούν τα τυφέκια με εξαρτήματα που παράγονται από άλλους μεγάλους κατασκευαστές. Τα τυφέκια τύπου Μ16 παράγονται επίσης έξω από τις ΗΠΑ, κυρίως στον Καναδά, από την εταιρεία Diemaco Co. Επίσης, στην Κίνα κατασκευάζονται τυφέκια τύπου AR-15 στα κρατικά εργοστάσια NORINCO.
Το τυφέκιο Μ16 χρησιμοποιείται από υπηρεσίες σε πολλές άλλες χώρες, όπως π.χ. η Βρετανική SAS, που προτίμησε το Μ16 σε σχέση με το τυφέκιο L85A1.
Τώρα πια, σχεδόν όλες οι αρχικές ατέλειες του Μ16 έχουν εξαλειφθεί, ώστε θεωρείται ένα από τα καλύτερα τυφέκια στον κόσμο. Παρόλο που η αξιοπιστία του υπό αντίξοες συνθήκες δεν μπορεί να αντιπαραβληθεί με εκείνη των κύριων «ανταγωνιστών» του, των ΑΚ-47 και ΑΚ-74, είναι σίγουρα ένα πολύ αξιόπιστο τυφέκιο, ειδικά όταν συντηρείται με συνέπεια. Είναι επίσης εύχρηστο και αρκετά ακριβές.
Ένα από τα κύρια πλεονεκτήματα του σχεδιασμού του Stoner, το οποίο πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα, είναι η εξαιρετική ευελιξία της κατασκευής του. Υπάρχουν ανταλλασσόμενα πλήρη «άνω μέρη» του κορμού, με διάφορα μήκη και προφίλ κάννης (από 7 έως 24 ίντσες μήκος, λεπτές ή ενισχυμένες), σε πάμπολλα διαμετρήματα τυφεκίου και πιστολιού (από το μικρό αλλά ταχύ διαμέτρημα Remington .17 μέχρι το τερατώδες SOCOM .458, και από το .22 SLR και 9mm Luger στο τρομερό .50 ΑΕ). Υπάρχουν ειδικοί κορμοί μιας βολής στο εξαιρετικά ισχυρό διαμέτρημα .50BMG (12.7x99mm). Επίσης στο κάτω μέρος του κορμού προσαρμόζονται αρκετές παραλλαγές του μηχανισμού σκανδάλης, κοντάκια και άλλα προαιρετικά αξεσουάρ. Αυτό το πλεονέκτημα είναι σημαντικό τόσο για τις στρατιωτικές, όσο και για τις άλλες εφαρμογές του όπλου, αφού επιτρέπει την προσαρμογή κάθε συγκεκριμένου τυφεκίου AR-15 στις τρέχουσες καταστάσεις και απαιτήσεις.
Τεχνική περιγραφή του M16 / AR-15
Το αρχικό τυφέκιο AR-15 λειτουργεί με τη δράση αερίων, διαθέτει επιλογέα πυρός και τροφοδοτείται από γεμιστήρα. Τα τυφέκια της οικογένειας Μ16 είναι στην ουσία πανομοιότυπα, αλλά τα AR-15 εκτός των στρατιωτικών είναι αποκλειστικά ημιαυτόματα.
Η «καρδιά» του AR-15 είναι το σύστημα αερίων που αναπτύχθηκε από τον Eugene Stoner στις αρχές της δεκαετίας του ’50. Αυτό το σύστημα δεν χρησιμοποιεί συμβατικό πιστόνι αερίων και ράβδο για την ώθηση του κλείστρου προς τα πίσω μετά τη βολή. Αντίθετα, τα θερμά αέρια τροφοδοτούνται από την κάννη μέσω ενός σωλήνα από ανοξείδωτο ατσάλι προς τον κορμό του όπλου. Εκεί, το πίσω άκρο του σωλήνα αερίων εισέρχεται στη «θυρίδα αερίων», ένα μικρό εξάρτημα στο πάνω μέρος του φορέα του κλείστρου. Τα θερμά αέρια, διαμέσου της θυρίδας αερίων, εισάγονται στην κοιλότητα μέσα στο φορέα του κλείστρου, εκεί διαστέλλονται, επενεργώντας στον φορέα του κλείστρου και στο κολλάρο γύρω από το σώμα του κλείστρου. Η πίεση των αερίων προκαλεί την προς τα πίσω κίνηση του φορέα του κλείστρου, σε σχέση με το σταθερό κλείστρο. Η ευθύγραμμη προς τα πίσω μετατόπιση του φορέα αρχικά μεταφέρεται σε περιστροφή του κλείστρου μέσω της οδηγού εγκοπής στο φορέα του κλείστρου και του εκκέντρου, που είναι προσαρμοσμένο στο κλείστρο και ακολουθεί την οδηγό εγκοπή. Μόλις το κλείστρο περιστραφεί για να αποσφηνωθεί από την κάννη, το συγκρότημα του κλείστρου συνεχίζει την κίνησή του προς τα πίσω υπό την επίδραση της αδράνειας και της απομένουσας πίεσης στην κάννη, απορρίπτοντας τον κάλυκα και συμπιέζοντας το επανατατικό ελατήριο που βρίσκεται στο κοντάκιο. Η προς τα εμπρός κίνηση του κλείστρου σπρώχνει το νέο φυσίγγιο από το γεμιστήρα και, στο τελικό στάδιο της κίνησης, περιστρέφει το κλείστρο για να σφηνωθεί στην προέκταση της κάννης. Το κλείστρο έχει 7 προεξοχές σφήνωσης, η όγδοη προεξοχή βρίσκεται στον όνυχα εξαγωγής του κάλυκα. Μετά την παρουσίαση του τυφεκίου ΧΜ16Ε1, η συσκευή υποβοήθησης (κίνησης του κλείστρου) χρησιμοποιείται σε όλα τα στρατιωτικά και στα περισσότερα από τα υπόλοιπα τυφέκια τύπου AR-15. Η συσκευή αυτή αποτελείται από κομβίο με επαναφορά μέσω ελατηρίου με εσωτερικό όνυχα, που συζεύγνυται με τις εγκοπές στη δεξιά πλευρά του φορέα του κλείστρου για να το σπρώξει προς τα εμπρός, αν η δύναμη που ασκεί το επανατατικό ελατήριο δεν επαρκεί για να το κάνει (π.χ. λόγω της συσσώρευσης υπολλειμμάτων καύσης στο πλαίσιο ή στη θαλάμη). Το τυφέκιο δεν θα ξαναρίξει αν δεν σφηνωθεί το κλείστρο και δεν φτάσει ο φορέας του κλείστρου στο άκρο της διαδρομής του προς τα εμπρός. Ο φορέας του κλείστρου και το ίδιο το κλείστρο είναι επιχρωμιωμένα. Ένα άλλο χαρακτηριστικό των τυφεκίων τύπου AR-15 είναι η συσκευή αναστολής του κλείστρου, η οποία κρατά το κλείστρο ανοικτό όταν έχει χρησιμοποιηθεί το τελευταίο φυσίγγιο. Για να απελευθερωθεί το συγκρότημα κλείστρου πρέπει να πατηθεί το κομβίο που βρίσκεται στην αριστερή πλευρά του πλαισίου, πάνω από το γεμιστήρα. Ο μοχλός όπλισης μορφής «Τ» βρίσκεται στο πίσω μέρος του πλαισίου, πάνω από το κοντάκιο, και δεν παλινδρομεί κατά τη βολή.
Ο μηχανισμός σκανδάλης / σφύρας είναι βασικά παρόμοιος με εκείνον που χρησιμοποιείται στο Μ1 Garand, και πράγματι έχει τις ρίζες του στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν ο μεγάλος σχεδιαστής John M. Browning ανέπτυξε το φημισμένο ημιαυτόματο τυφέκιο Auto-5. Ο μηχανισμός αποτελείται από τη σφύρα, τη σκανδάλη, έναν αποσυζεύκτη, μια σχαστηρία πλήρως αυτόματης βολής και μερικά ελατήρια. Ο επιλογέας πυρός/ασφάλειας βρίσκεται στην αριστερή πλευρά του πλαισίου (κορμού), πάνω από τη χειρολαβή τύπου πιστολιού, και χρησιμοποιείται εύκολα με τον δεξί αντίχειρα. Αυτός ο επιλογέας έχει τρεις θέσεις: «ασφαλισμένο», «ημιαυτόματη βολή» (βολή κατά βολή) και «πλήρως αυτόματη βολή» (πλήρως αυτόματη στα Μ16Α1 και Α3) ή «ριπή» (ριπή των τριών βολών, στα Μ16Α2 και Α4). Στην τελευταία περίπτωση (στα τυφέκια Μ16Α2 και Α4), ο μηχανισμός σκανδάλης περιλαμβάνει επίσης συσκευή απαρίθμησης βολών.
Η θυρίδα απόρριψης καλύκων βρίσκεται στα δεξιά του πλαισίου, και φράσσεται από κάλυμμα με ελατήριο, το οποίο ανοίγει αυτόματα όταν ο φορέας του κλείστρου κινηθεί προς τα πίσω. Το Μ16Α2 διαθέτει επίσης έναν εκτροπέα καλύκων, μια τριγωνική εξόγκωση στο πλαίσιο, ακριβώς πίσω από τη θυρίδα απόρριψης, που επιτρέπει την ασφαλή χρήση του όπλου με το αριστερό χέρι.
Το Μ16 τροφοδοτείται με γεμιστήρα. Οι πρώτοι γεμιστήρες ήταν κατασκευασμένοι από αλουμίνιο, και περιείχαν 20 φυσίγγια. Περίπου στα 1970 παρουσιάστηκαν οι νέοι γεμιστήρες 30 φυσιγγίων και αυτοί χρησιμοποιούνται και σήμερα. Υπάρχει εξαιρετικά μεγάλη ποικιλία γεμιστήρων στο εμπόριο, από τους γεμιστήρες 5 και 10 φυσιγγίων μέχρι των 40 φυσιγγίων, τους ελικοειδείς 90 φυσιγγίων, τους διπλούς τυμπανοειδείς των 100 φυσιγγίων (Beta-C) και τους τυμπανοειδείς 120 φυσιγγίων. Το πλαίσιο (κορμός) του τυφεκίου είναι κατασκευασμένο από κράμα αλουμινίου, και αποτελείται από δυο μέρη, το «άνω» και το «κάτω». Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι κατασκευασμένο από σφυρήλατα αλουμινένια μέρη με μηχανική επεξεργασία, αλλά μερικά εμπορικά πλαίσια είναι κατασκευασμένα από χυτό κράμα αλουμινίου με επεξεργασία. Το άνω και κάτω μέρος του πλαισίου συνδέονται με δυο πείρους – έναν εμπρός (τον πείρο περιστροφής) και τον πίσω πείρο συγκράτησης. Για να αποσυναρμολογηθεί το τυφέκιο, ο πίσω πείρος σπρώχνεται προς τα δεξιά μέχρι το τέρμα της διαδρομής του και κατόπιν το άνω πλαίσιο περιστρέφεται περί του εμπρόσθιου πείρου. Αυτό θα επιτρέψει την αφαίρεση του φορέα του κλείστρου και της χειρολαβής μεταφοράς από το άνω πλαίσιο. Για περαιτέρω αποσυναρμολόγηση, πρέπει να αφαιρεθεί ο εμπρόσθιος πείρος, και έτσι ξεχωρίζει το άνω και κάτω πλαίσιο. Το βασικό πλεονέκτημα αυτού του σχεδιασμού είναι η μεγάλη του ευελιξία – αν όλα τα εξαρτήματα είναι κατασκευασμένα με τις ίδιες προδιαγραφές (στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό ισχύει), ο χειριστής μπορεί να ανταλλάξει εύκολα μέρη του πλαισίου. Αφού το πλήρες «άνω» πλαίσιο αποτελείται επίσης από το συγκρότημα κλείστρου και την κάννη με το σύστημα αερίων, μπορεί κάποιος εύκολα να χρησιμοποιήσει κάννες με διαφορετικά μήκη ή ιδιότητες (ελαφρή, ενισχυμένη, με ραβδώσεις) ή διαφορετικό διαμέτρημα, που θα προσαρμόζονται στο ίδιο «κάτω» πλάισιο με το μηχανισμό σκανδάλης, το επανατατικό ελατήριο, τη χειρολαβή τύπου πιστολιού και το κοντάκιο.
Το κοντάκιο των στρατιωτικών παραλλαγών του τυφεκίου είναι κατασκευασμένο από μαύρο πλαστικό, και έτσι εξηγείται η ονομασία « μαύρο τυφέκιο». Στα αρχικά μοντέλα AR-15 και Μ16Α1, οι χειροφυλακτήρες ήταν τριγωνικής διατομής, και αποτελούνταν από δυο μη ανταλλάξιμα μέρη. Στο Μ16Α2 και μετέπειτα, οι χειροφυλακτήρες είναι κυκλικής διατομής και έχουν δυο ανταλλάξιμα άνω και κάτω τμήματα. Το κοντάκιο στο Μ16Α2 είναι παρόμοιο με εκείνο στο Μ16Α1, αλλά λίγο μακρύτερο.
Το μοναδικό μειονέκτημα του σχεδιασμού του Stoner είναι ότι δεν μπορεί να προσαρμοστεί για χρήση με το συμβατικό αναδιπλώμενο κοντάκιο. Αντίθετα, αν απαιτείται, χρησιμοποιείται ένα τηλεσκοπικό κοντάκιο, το οποίο επιτρέπει τη μείωση του μήκους του κοντακίου περίπου στο μισό. Το Μ16 είναι συνήθως εξοπλισμένο με αορτήρα, και μπορεί να δεχθεί ξιφολόγχη, είτε του παλαιού τύπου Μ7, είτε του νέου τύπου Μ9. Οι φλογοκρύπτες των πρώτων μοντέλων AR-15 και Μ16 ήταν με τρεις σχισμές, αλλά αργότερα αντικαταστάθηκαν από φλογοκρύπτες τύπου κλωβού με τέσσερις (Μ16Α1) ή πέντε (Μ16Α2) σχισμές.
Τόσο το Μ16Α1 όσο και το Μ16Α2 μπορούν να εξοπλιστούν με εκτοξευτή οπλοβομβίδων 40mm M203, που αντικαθιστά το χειροφυλακτήρα και απαιτεί μια διόπτρα εκτοξευτή η οποία προσαρμόζεται στη χειρολαβή μεταφοράς.
Τα στάνταρ σκοπευτικά του Μ16Α1 αποτελούνται από ένα εμπρόσθιο σκόπευτρο με προστατευτικό κάλυμμα, προσαρμοσμένο στο σύστημα αερίων, και ένα αναδιπλώμενο κλισιοσκόπιο πίσω, με δυο ρυθμίσεις απόστασης. Το κλισιοσκόπιο είναι τοποθετημένο στην χειρολαβή μεταφοράς. Το κλισιοσκόπιο του Α2 έχει επίσης αναδιπλώμενο σκόπευτρο με μια μικρή οπή για χρήση κατά την ημέρα και μια μεγάλη για νυκτερινή χρήση. Οι ρυθμίσεις απόστασης γίνονται μέσω περιστρεφόμενου κομβίου, ακριβώς κάτω από το κλισιοσκόπιο. Το σκόπευτρο εμπρός είναι γενικά το ίδιο με εκείνο του Μ16Α1. Τα τυφέκια Μ16Α3 και Α4 έχουν αφαιρούμενες χειρολαβές μςταφοράς με σκόπευτρα τύπου Α2 και τη ράγα Picatinny στο πάνω μέρος του πλαισίου, η οποία μπορεί να δεχθεί μεγάλη ποικιλία διοπτρών και αξεσουάρ.